ارزیابی فعّالیت دافع حشره ی عصاره ی برگ درخت گردو (l juglans regia)بر روی پشه-ی c‏ulex pipiens در شرایط آزمایشگاهی

مقدمه: در سال های اخیر، مصرف بیش از حدّ سموم علاوه بر ایجاد مخاطرات بهداشتی- محیطی، احتمالاً باعث بروز مقاومت در حشرات نیز شده است؛ ازاین رو، یافتن یک روش ایمن، بادوام و اقتصادی در مبارزه با حشرات، ضروری است. استفاده از دورکننده ها، روش خوبی در پیشگیری از بیماری هاست. از اندام های مختلف درخت گردو (juglans regia l) در طبّ سنّتی استفاده شده و از برگ آن اثرات ضدّ التهابی، ضدّ درد و آنتی اکسیدانی گزارش شده است. هدف این تحقیق، شناسایی و استفاده از گیاهان بومی بی خطر در دفع حشرات است؛ به نحوی که مسمومیتی نیز در انسان ایجاد ننمایند. مواد و روش ها: در این تحقیق تجربی- آزمایشگاهی، برگ درخت گردو، از رویشگاه طبیعی ساری (گله ­کلا سفلی-کردخیل) جمع آوری و شناسایی شد و پس از خشک شدن، از آن عصاره گیری شد. سپس عصاره ی متانولی به دست آمده از آن با غلظت های مختلف بر روی پوست خوکچه ی هندی پخش شد. پس از گذشت 30 دقیقه از زمان تماس، تعداد گزش های پشه ی بالغ کولکس(culex pipiens)در منطقه ی مورد نظر ثبت و مورد تجزیه­ وتحلیل قرار گرفت. یافته ها: مقایسه ی میانگین های مربوط به اثر دورکنندگی عصاره های برگ درخت گردو بر روی پشه ی کولکس نشان داد در غلظت های بالا، میزان خون خواری در پشه ها کمتر است و اختلاف معناداری در غلظت های مختلف آن وجود دارد (0/001 p.value=). بیشترین اثر دورکنندگی مربوط به غلظت mg/kg250 برابر 73/36% بوده است. نتیجه گیری: اثر عصاره های برگ درخت گردو بر روی پشه ی کولکس نشان داد با افزایش غلظت عصاره، میزان دورکنندگی حشرات افزایش می یابد. درمجموع غلظت ها، درصد اثربخشی در آزمایش های حیوانی به اندازه ی 49.78% (میانگین کل) بوده است؛ لذا پیشنهاد می­گردد از عصاره­ی گیاه جهت تهیه­ی فرآورده ای برای پیشگیری از نیش پشه های شهری (کولکس) استفاده شود.